نوروفیدبک چیست؟

نوروفیدبک نوعی بیوفیدبک است ، که بازخورد عصبی نیز به آن گفته می شود.

این وسیله جزو پیشرفته ترین وسائل پزشکی نوین است که بخش زیادی از این تکنولوژی مدیون تلاشهای ناسا (سازمان فضایی آمریکا)در سالهای اخیر است.

در مغز تمام ما انسان ها، هزاران فرایند و فعالیت خودکار و غیر ارادی در حال اتفاق افتادن است. فرایندهای ناهشیار  بی شماری که  کاملا از حوزه ی آگاهی و اختیار ما به دورهستند.

هر لحظه در مغز هریک از ما، امواج مغزی خاص و فرایندهای فیزیولوژیک بی شماری در جریان است بدون آنکه ما آگاهی وشناختی  نسبت به نحوه ی عملکرد آن ها داشته باشیم. فرایندهای فیزیولوژیک نهفته در مغز ما و امواج مغزی موجود در آن دائما و بدون دخالت آگاهانه ی ما بر روی رفتار، افکار، عملکرد و وضعیت سلامت جسمی و روانی ما تاثیر گذارند.

هیچ یک از ما انسان ها در شرایط طبیعی و نرمال نمی توانیم در مورد نحوه ی عملکرد هر یک از این واکنش های فیزیولوژیک غیرارادی و امواج مغزی موجود در مغزمان اطلاعات دقیق و روشنی داشته باشیم. به خودتان نگاه کنید! آیا می دانید در حال حاضر امواج مغزی شما در چه وضعیتی قرار دارند؟

طبیعتا در شرایط طبیعی و بدون استفاده از ابزارهای خاص نمی توانید نسبت به هیچ کدام از واکنش های فیزیولوژیک بدن خود آگاهی دقیقی داشته باشید.

علاوه براین وجود هرگونه ناهنجاری و اشکال در روند طبیعی عملکرد امواج مغزی و  فرایندهای زیست شناختی در بدن انسان، می تواند منجر به بروز علائم بیمارگونه شود. به عبارت دیگر به هم خوردن روند طبیعی عملکرد امواج مغزی و  واکنش های زیست شناختی می تواند به عنوان علامت و نشانه ای از وجود یک وضعیت بیمارگونه ی جسمانی یا روانی مورد توجه قرار بگیرد.

نوروفیدبک، برای مغز انسان مانند یک آینه عمل می کند. ما هر روز با نگاه کردن به آینه متوجه نقائص و اشکالات موجود در ظاهر خودمان می شویم.

در واقع آینه ما را نسبت به وضعیت ظاهری مان و عیب و نقص های احتمالی موجود در آن آگاه می کند. این آگاهی و شناخت به ما کمک می کند تا در جهت رفع نقص های موجود در وضعیت ظاهری خود اقدام کنیم. نوروفیدبک دقیقا برای امواغ مغزی و عملکردهای فیزیولوژیک مغز ما به عنوان یک آینه ی پیشرفته عمل می کند. نوروفیدبک با استفاده از ابزارهای الکترونیک پیشرفته و کامپیوتر به ما کمک می کند تا از آن چه در مغز ما در حال رخ دادن است آگاه شویم.

نوروفیدبک، واکنش های فیزیولوژیک  نهفته درمغز انسان و امواج مغزی که هر لحظه بر وضعیت رفتاری و عملکردی ما اثر گذارند را ثبت می کند و بعد آن چه که در همان لحظه در مغز انسان در حال اتفاق افتادن است را کاملا دقیق، روشن و واضح روی صفحه ی نمایشگر به تصویر می کشد.

نوروفیدبک به انسان کم می کند تا از وضعیت امواج مغزی خود، از نحوه ی عملکرد واکنش های زیست شناختی غیرارادی مغز خود در لحظه، آگاهی و شناخت دقیق و فوری کسب کند. این افزایش آگاهی و شناخت به فرد کمک می کند تا بتواند در جهت رفع اشکالات و ناهنجاری های موجود در امواج مغزی خود اقدام کند. افزایش آگاهی نسبت به وضعیت امواج مغزی با عث می شود فرد بتواند کنترل بیشتری بر این امواج  داشته باشد.

نورووفیدبک روشی است برای اینکه یاد بگیریم چگونه امواج مغزی و فعالیت هایی که در مغز ما به طور طبیعی و خودکار انجام می شود را کنترل کنیم. در حقیقت با نوروفیدبک می آموزیم به طور ارادی امواج مغزی خود را با استفاده از بازخوردی که از دستگاه  دریافت می کنیم تغییر بدهیم. نوروفیدبک ابزاری است برای کنترل، تغییر و اصلاح امواج مغزی در جهت رسیدن به کاهش علائم بیماری و افزایش سطح سلامت جسمانی و روانی.

نوروفیدبک چیست؟در این روش شما در مقابل یک مانیتور می نشینید و الکترودی که روی سر شما قرار دارد امواج مغزی شما را دریافت و به کامپیوتر هدایت می کند .حالا شما با دیدن امواج مغزی خود روی صفحه مانیتور می توانید به تنظیم و کنترل آنها بپردازید و در تمام این مراحل درمانگر در کنار شما نشسته و به شما یاد می دهد که چگونه می توانید این کار را انجام دهید.

درواقع نوروفیدبک شما را قادر به دیدن دنیای درون مغزتان می کند ، به عنوان مثال در صفحه مانیتور شما یک شکل شبیه سازی شده امواج مغزی را به شکل یک بازی می بینید و با نگاه کردن به صفحه مانیتور و بدون استفاده از دست شروع به بازی می کنید. دستگاه الگوهای امواج مغزی شما را پردازش می کند و در صورتیکه این الگوها مناسب باشد شما در بازی به جلو خواهید رفت و در غیر اینصورت شکست می خورید ،به این ترتیب شما یادمیگیرید که مثلا در شرایط اضطراب چگونه می توانید مغز خود را طوری تنظیم کنید که آرامش جایگزین اضطراب شود.

آیا این روش علمی است؟ روش نوروفیدبک توسط اداره غذا و داروی آمریکا ( معتبرترین سازمان جهانی پزشکی) جهت درمان اضطراب ،استرس،افسردگی،بیش فعالی کم توجهی، سردرد (میگرن)،دردهای مزمن،اختلالات خواب،سوء مصرف مواد،وسواس،صرع(تشنج) و بازتوانی سکته مغزی مورد تایید قرار گرفته است.

عوارض جانبی این روش چیست؟ نوروفیدبک عوارض جانبی دارو درمانی را ندارد و اثرات درمانی پایدارتری نیز دارد،فعالیت های کل مغز را کنترل می کند وبهبودی پایدار بیماری را شامل می شود.

چرا به نوروفیدبک دوپینگ اخلاقی می گویند؟ دلیلش این است که در حال حاضر بسیاری از ورزشکاران در کشورهای پیشرفته و همچنین بسیاری از سازمان های معتبر جهانی از جمله ناسا (سازمان علوم فضایی آمریکا) جهت ارتقا مهارت های ذهنی و شناختی و بهینه سازی تصمیم گیری ،افزایش خلاقیت،تقویت حافظه و افزایش هماهنگی جسم و ذهن از این روش استفاده می کنند.

به عنوان مثال تیم ملی ایتالیا ،تیم آث میلان ،بسیاری از برندگان طلای المپیک مثل ماری پیرس و چاد کاروین رسما اعلام کردند که جهت بهبود کارکرد ذهنی برای آمادگی مسابقات از نوروفیدبک استفاده می کنند.

آیا در آمریکا و کشورهای پیشرفته از این روش استفاده می شود؟ در آمریکا  بیش از ۱۰۰۰ مرکز نوروفیدبک وجود دارد که این رقم در ۵ سال گذشته از کمتر از ۱۰۰ مرکز به این تعداد رسیده که این موضوع خود حاکی از میزان اهمیت و محبوبیت این روش درمانی در کشورهای پیشرفته می باشد .

آیا نوروفیدبک در مورد همه بیماریها کاربرد دارد؟ خیر ، نوروفیدبک و بیوفیدبک فقط در مورد بعضی اختلالات کاربرد دارد و تشخیص این موضوع نیز به عهده پزشک معالج می باشد.

موارد کاربرد نوروفیدبک و بیوفیدبک : بیش‌فعالی/کمبود توجه (ADHD)، اضطراب (Anxiety)، ناتوانی یادگیری (Learning Disability)،اختلالات خواب، دردهای مزمن و سردردهای میگرنی، سوءمصرف مواد، افسردگی ، بعضی انواع آسیب و سکته مغزی، سندرم درد و خستگی مزمن و افزایش قدرت تمرکز و توانایی های ذهنی در افراد سالم.